Czy moje dziecko jest podwójnie wyjątkowe (2W)?

To jest on, podwójnie wyjątkowy, wspaniały nietuzinkowy. Niezwykle spostrzegawczy, wrażliwy, utalentowany. Siedzi nad pracą domową. Mimo, że tak bardzo się stara nikt tego nie widzi, nikt nie docenia. Próbuje z całych swoich sił, ale litery skaczą, ręka jakaś niezdarna, a frustracja się wzmaga. Na dodatek każda odpowiedź go przeraża…co jak popełni błąd? co jak będą się z niego śmiać? co jak znów usłyszy „gdybyś się tylko postarał miałbyś same piątki”, „po prostu leń i tyle”! Z frustracji wybucha złością. Rozrywa zeszyt na strzępy i rzuca je na podłogę.

***

To jest ona, podwójnie wyjątkowa, wspaniała, nietuzinkowa.Schylona nad swoja pracą z języka polskiego, z wielkim przejęciem wybiera słowa, które układa w wyjątkową opowieść. Szkoda tylko, że mało kto rozumie jak niezwykłe to dzieło. Pisząc zapomina o innych obowiązkach. Dorośli mówią „W ogóle jej nie zależy, bo przecież gdyby tylko chciała i słuchała co do niej mówimy, wszystko by zrobiła tak jak powinna. Potrzebuje więcej dyscypliny, bo potem będzie mieć poważne problemy”. Ona słysząc to tonie we łzach. Bardzo się stara słuchać i wie, że niczego nie pragnie bardziej niż być taka jak inni, a jednak nie potrafi. 

***

To jest dziecko, podwójnie wyjątkowe, wspaniałe, nietuzinkowe. Możliwe, że podobne do Twojego. Rysuje obrazek małego konika. Konik wygląda prawie idealnie. Prawie! Bierze gumkę do mazania i maże. Konik znika. Rysuje od początku i znów maże. Znów zaczyna, ale i tym razem konik nie wydaje się idealny. Z płaczem ucieka do swojego pokoju i chowa się w szafie. Łzy płyną po policzkach. To łzy rozczarowania, smutku i złości. Łzy, które przypominają, że jest do niczego. Nikt nie rozumie o co ta cała frustracja konik przecież był bardzo ładny.

***

To dość typowe obrazy nietypowych dzieci.  Dzieci, które z jednej strony są utalentowane (w jednej lub kilku dziedzinach), obdarzone bardzo wysoką inteligencją, natomiast z drugiej strony zmagają się z różnego rodzaju obciążeniami. Ponieważ zarówno jedna jak i druga strona jest dość nietypowa, czy raczej wyjątkowa, dlatego określa się je jako podwójnie wyjątkowe (z ang. twice exceptional) lub w skrócie 2W (z ang.2E). Dzieci, które są taką wyjątkową mieszanką talentu, intelektu oraz dodatkowych obciążeń stanowią około 5% dzieci.

O jakich obciążeniach mowa?

Mowa tutaj o różnicach w sposobach zdobywania wiedzy, zaburzeniach, z którymi się zmagadzieckooraz utrudnieniach jakie nakłada na nie bardzo wrażliwy układ nerwowy. Mogą nimi być:

· Dysleksja

· Dysgrafia

· Dyskalkulia

· Zaburzenia integracji sensorycznej

· Zaburzenia lękowe

· Zaburzenia emocjonalne w tym również depresja 

· Autyzm

· Zaburzenia w obrębie motoryki 

· Zaburzenia języka i mowy

· Zaburzenia uwagi, ADHD

O jakich uzdolnieniach mowa?

No właśnie, wielu dorosłych słysząc wysoko uzdolnione, utalentowane dziecko, myśli o dziecku, które na świadectwie ma czerwony pasek, całą listę wyróżnień, może się pochwalić wygraną na olimpiadzie, no i oczywiście zachowanie ma wzorowe w szkole jak i poza nią. Otóż, mimo że nie musi być to całkowicie błędne myślenie to do całej prawdy mu jednak daleko. Mówiąc o dziecku wysoko uzdolnionym zazwyczaj mówi się o dziecku, które we wskaźnikach inteligencji osiąga wynik 130 lub powyżej. Chociaż i tutaj sprawa nie jest prosta,ponieważ, dzieci 2W często cierpią z powodu perfekcjonizmu i lęku przed popełnieniem pomyłki co może znacznie obniżyć końcowy wynik testu. Dlatego myśląc o dzieciach wysoko uzdolnionych oprócz liczb, które określają iloraz inteligencji, oraz wybitnych osiągnięciach w nauce musimy myśleć o całym szeregu aspektów, w których dziecko może wykazywać ponad przeciętną umiejętność tak jak:

· Wysoka spostrzegawczość 

· Szybkość przyswajania informacji w dziedzinach, które są dla nich interesujące

· Uzdolnienia artystyczne, muzyczne

· Fizyczne

· Linguistyczne

· Myślenie abstrakcyjne, wysoka kreatywność

· Umiejętności rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji, myślenie logiczne

· Niezwykle wysoka intuicyjność oraz głęboka duchowość

· Duże i dość rozwinięte poczucie humoru

· Silna potrzeba stymulacji intelektualnej 

Oczywiście jak to w życiu bywa,medal ma nie jedną, a dwie strony, więc i samo posiadanie wysokiej inteligencji wiąże się z wyzwaniem (a raczej wyzwaniami), które doświadczają dzieci, ale odczuwają również ich rodzice i nauczyciele (o tym oczywiście będzie więcej w kolejnych postach). Są to przede wszystkim:

Stres i lęk

Wysoka inteligencja wymaga dość wrażliwego układu nerwowego, a jego konsekwencją jest np. odczuwanie wysokiego poziom stresu, lęku, jak również ciągłe doświadczanie intensywności odbieranych bodźcówz otoczenia (fizycznych, emocjonalnych, wizualnych, słuchowych). Na co dzień może to oznaczać, że dzieci wysoko uzdolnione mająświadomość zbyt wielu zagrożeń, których ciężar przekracza możliwości radzenia sobie z uwagi na niedojrzałość emocjonalną np. stres związany z problemem globalnego ocieplenia. Dzieci wysoko uzdolnione mogą przeżywać wysoki stres w sytuacjach, w których rówieśnicy doświadczają radość. Przykładem może być park rozrywki, gdzie poziom hałasu i bodźców znacznie przekracza ich umiejętności radzenia sobie z nimi. Innym przykładem może być zadanie narysowania własnego portretu, większość dzieci chętnie takie zadanie wykonuje, dzieci wysoko uzdolnione/2W natomiast mogą się poczuć przytłoczone zadaniem, ponieważ mają dość intensywną świadomość, że ich umiejętności manualne i rysunku nie będą mogły podołać tak wybitnemu osiągnięciu, a ich końcowa praca nie będzie ukazywać ich prawdziwej twarzy. To wszystko sprawia, że dzieci wysoko uzdolnione mogą się wydawać ciągle niezadowolone, niezmotywowane do pracy, negatywne, mało społeczne czy nawet ogólnie wycofane.

Funkcje wykonawcze 

Z uwagi na ciągłe przeciążenie bodźcami z otoczenia jak również podwyższony poziom lęku, wiele dzieci może doświadczać problemów w obrębie funkcji wykonawczych, czyli problemy z wykonywaniem zadań. Mowa tutaj o prostych zadaniach jak umycie się, ubranie, wyjście z domu itp. Jak również bardziej skomplikowanych zadaniach, jak planowanie projektów, organizowanie uroczystości itp. Problem z funkcjami wykonawczymi uderza praktycznie w każdy aspekt życia i utrudnia funkcjonowanie dziecka tak samo w domu, w szkole, na zajęciach pozaszkolnych, jak również w kontaktach międzyludzkich. Nie chodzi tu tylko o problem z planowaniem, organizacją, rozpoczęciem czy zakończeniem zadania, ale również z kontrolą impulsu, emocji, samokontrolą, regulacją emocji. Dlatego takie dziecko może być bardziej wybuchowe, częściej płakać i ogólnie ciągle czuć, że są przebodźcowane.

I jak?brzmi znajomo?

Jeśli tak, to gratulacje! najprawdopodobniej Twoje dziecko nie tylko jest wyjątkowe, ale jest podwójnie wyjątkowe!!! 

Jako rodzice dziecka podwójnie wyjątkowego z pewnością opracowaliście już wiele strategii jak pracować i wspierać swoje dziecko. O nich będzie również więcej w kolejnych wpisach, poniżej kilka punktów absolutnej podstawy jak obchodzić się z dzieckiem podwójnie wyjątkowym.

Po pierwsze zauważ i wnikliwie zbadaj niesamowitą wyjątkowość swojego dziecka.

Po drugie zaakceptuj takim jakie jest.

Po trzecie bądź aktywnym i świadomym współtowarzyszem na jego wyjątkowej ścieżce przez życie. Nie będzie to najłatwiejsza podróż (ale to już z pewnością wiesz). Wszystko dlatego, że wraz ze swoim dzieckiem jesteś pionierem, który zdobywa nowy szlak. Dzieci 2W na swojej drodze napotkają wiele przeszkód. Brak zrozumienia ze strony najbliższych, nauczycieli, rówieśników, czy nawet profesjonalistów jest często ich największym problemem. Wszystko dlatego, że potrzeby dzieci 2W odbiegają od potrzeb innych dzieci (zarówno neurotypowych, jak również posiadających rożnego rodzaju diagnozy), a ponieważ nikt ich nie rozumie zazwyczaj nie są w pełni zaspokajane. Zagubione, pełne frustracji, samotne, znudzone, cięgle niesprawiedliwie oceniane dzieci 2W będę musiały stać się wojownikami i ciągle się bronić, by w procesie dorastania nie zgubić najważniejszych części siebie, by nie poczuć się złamanym, niewystarczająco dobrym, niechcianym, czy nawet niekochanym. Dzieci 2W będę myśleć niebywale szybko, ale kroczyć bardzo wolno, czując wszystkie bodźce z zewnątrz bardzo mocno i bardzo głęboko. Dlaczego? Ponieważ, ich rozwój zazwyczaj nie jest symetryczny. To oznacza, że w niektórych dziedzinach będą wybitni w innych mniej niż przeciętni.Niezwykle ważne jest by tą niesymetryczność zauważyć istworzyćwarunki dla optymalnego rozwoju.  Wychowanie i edukacja dzieci 2W jest bardzo skomplikowana i wymaga niebywałego zaangażowania i stworzenia wspierającego środowiska oraz dostarczanie doświadczeń, które będą motywujące i zachęcające. Priorytetem jest skupienie się na zaletach i talentach dzieci 2E ponieważ to przez nie będą najlepiej odkrywać świat i budować siebie jako silnych i szczęśliwych dorosłych (więcej o tym w kolejnych wpisach).

Na koniec dobra wiadomość

Wielu ekspertów, którzy pracują z dziećmi 2W wierzy, że są to dzieci, które zmienią świat! Ich nieprzeciętna kreatywność i wychodzenie ponad przeciętność i ponad dotychczasowe normy, pozwoli na dokonanie przemian, nowych odkryć i innowacyjnych rozwiązań! To w nich nasza nadzieja na wyjątkowe jutro. 

Jeśli podoba Ci się mój wpis, proszę udostępnij go innym.

Polub moją stronę na Facebooku